ANNA NIESTEROWICZ

Anna Niesterowicz

Projekt rzeźby

Planowana lokalizacja: Park Wielkopolski, Stara Ochota, Warszawa

wizualizacja/visualization Karol Czyż

"W 1936 r. zmarł król Egiptu Faud. Gdyby żył kilka miesięcy dłużej, być może w Warszawie stanąłby meczet

Nie ma już ulic Mekki i Medyny. Na dobrą sprawę nie było ich nigdy, choć widnieją na planach Warszawy z końca lat 30. Gdyby jednak powstały, zasługiwałyby raczej na miano zaułków niż ulic. Miały być króciutkie. Wytyczono je na skwerze między ulicami Reja, Dantyszka, Krzyckiego i aleją Wielkopolską. Ul. Medyny miała ciąć skwerek na połówki, Mekki - otaczać meczet....."

Jerzy S. Majewski, Niespełnione marzenia Tatarów, Gazeta Stołeczna nr 1, wydanie z dnia 02/01/2003 HISTORIA, str. 9

cały tekst http://miasta.gazeta.pl/warszawa/1,34880,1244226.htm

projekt rzeźby można oglądać w Małym Salonie Zachęty na wystawie Inne miasto, inne życie

Projekt rzeźbiarski Anny Niesterowicz odnosi się do niemal zupełnie zapomnianego epizodu architektonicznej
historii Warszawy: projektu z końca lat 30. XX wieku zbudowania na Ochocie meczetu w miejscu
Zieleńca Wielkopolskiego, wyznaczonego ulicami Reja, Dantyszka, Krzyckiego i al. Wielkopolski, przy projektowanych
dwóch uliczkach o nazwach Mekki i Medyny. Według Jerzego Majewskiego1 była to inicjatywa
niewielkiej, lecz wpływowej grupy rodzin pochodzenia tatarskiego, które od stuleci mieszkały na terenie
dawnej Rzeczpospolitej, głównie w Warszawie i Wilnie, i choć świadome swojej odrębności, były doskonale
zasymilowane z resztą społeczeństwa. Wykształcona mniejszość tatarska wydawała własne periodyki, a wielu
jej przedstawicieli zajmowało wysokie stanowiska w administracji państwowej.
Ogłoszony przez pomysłodawców konkurs na budowę meczetu spotkał się z ogromnym zainteresowaniem:
prace przysłało 66 architektów. Zwycięski projekt Stanisława Kolendo i Tadeusza Miazka łączył nowoczesność
z tradycją. Ponieważ jednak zebranie funduszy na budowę świątyni przewyższało możliwości
finansowe warszawskiej społeczności tatarskiej, skierowano prośbę o pomoc do głów państw krajów arabskich.
Niestety, przedwczesna śmierć króla Egiptu Fuada I w 1936, a następnie wybuch II wojny światowej
przekreśliły nadzieje na realizację projektu.
Anna Niesterowicz stworzyła projekt instalacji rzeźbiarskiej, która miałaby być umieszczona na terenie
planowanego meczetu, i przedstawiła jej wizualizację w Zachęcie. W międzyczasie okazało się, że Burmistrz
Dzielnicy Ochota zgodził się na realizację instalacji na terenie Zieleńca Wielkopolskiego, jest więc nadzieja, że
ów zapomniany fragment wielokulturowej historii zostanie wkrótce upamiętniony w przestrzeni miasta.



Anna Niesterowicz

Project for a Sculpture
Planned Location: Wielkopolski Park, Stara Ochota, Warszaw

In 1936, King Faud of Egypt died. If he had lived a few months longer, perhaps Warsaw would have had a mosque.
“Mecca and Medyna Streets are no longer to be found here. In all honesty, they never were, but on Warsaw plans from the late 30’s they are visible. If they had become reality they would have been cul-de-sacs rather than streets. They were to be short. They were intended for the square between Reya, Dantyszka and Krzycki Streets and Wielkopolski Avenue5"
The full text is available in Polish http://miasta.gazeta.pl/warszawa/1,34880,1244226.htm
The Project for the sculpture can be seen in the Zachęta Mały Salon as part of the exhibition Another City, Another Life

Anna Niesterowicz’s sculptural project makes reference to a generally overlooked episode from Warsaw’s
history: a project in the late 1930s to build a mosque on the square between the streets Reja, Dantyszka,
Krzyckiego and Wielkopolska Avenue, today’s Wielkopolski Park, on two new small streets to be called Mecca
and Medina. Jerzy Majewski recounts the project for the mosque as the initiative of a small, but influential
group of Tartar families who over the course of many centuries had become well assimilated into the society
of pre-war Warsaw, as also of pre-war Vilnius.1 This community was generally well-educated, publishing for
example their own journals, and comprised a number of high-ranking public officials.
The competition they launched for the building of the mosque was eagerly responded to: 66 leading architects
submitted entries and the winning project by Stanisław Kolendo and Tadeusz Miazek was one that
linked tradition with modernity. However, the funds required to assure the construction of the building were
greater than those available to the Tartar community in Warsaw, so dispositions were made to heads of state
in the Arab world. The untimely death of King of Egypt Fuad The First, in 1936, and then the outbreak of the
Second World War meant that this project was never realised, and central Warsaw does not have a mosque
as part of its traditional heritage.
Anna Niesterowicz made a project for a sculptural installation on the site originally designated for the mosque’s
construction, and a visualisation of this monument in situ was shown in Zachęta. However, the Mayor
of the Ochota District of Warsaw has agreed to a plan for the monument to be realised on the original site
in the Wielkopolski Park, and therefore there are high hopes that this forgotten moment of Warsaw’s multicultural
history will soon be commemorated in the space of the city.